Waar gaat de uitzending over?
In 2005 gaf het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, samen met Rabobank en Triodos Bank, een groep wetenschappers de opdracht om uit te zoeken: ‘Is biologische voeding gezonder?’ Onder leiding van Machteld Huber werd een proef met kippen gedaan. Wanneer de presentatie van het rapport nadert, eind 2007, ontstaat er een conflict over de uitkomsten van het onderzoek, waarna conclusies worden aangepast: de biologisch gevoerde kip is niet gezonder. Zembla onderzoekt dit conflict.
Welke partijen waren betrokken bij het onderzoek?
Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Rabobank en Triodos Bank. Bij het onderzoek waren het Louis Bolkinstituut (dat o.a. duurzame landbouw onderzoekt), TNO, Wageningen Universiteit en het Instituut voor Voedselveiligheid Rikilt betrokken.
Wat is de rol van Machteld Huber in dit onderzoek?
Machteld was van 2005-2007 vanuit het Louis Bolk Instituut projectleider in dit onderzoek.
Met welk doel heeft Machteld bijgedragen aan de uitzending?
Door het conflict dat is ontstaan, zijn aan het eind van het onderzoek de conclusies aangepast. In de uitzending stelt Machteld dat we in de wetenschap moeten beseffen en durven toegeven dat bij een dergelijk onderzoek niet alleen maar objectiviteit, maar ook belangen een rol kunnen spelen. Zeker als het gaat om thema’s die op veel maatschappelijke belangstelling kunnen rekenen en waar nog veel wetenschappelijke onzekerheden spelen.
Waarom gaat Machteld hiervoor staan?
Machteld is altijd een pionier geweest. Bijvoorbeeld in de zorg. Zij durft thema’s te agenderen waarvan zij meent dat de zorg er beter van wordt. In de huidige tijdsgeest vindt Machteld het passend om nog éénmaal voor iets gaan staan waar zij in gelooft.
Wat is de relatie met Positieve Gezondheid?
Het kippenproject van destijds is het startsein geweest voor Machtelds onderzoek naar de definitie van gezondheid én de ontwikkeling van het uiteindelijke gedachtegoed van Positieve Gezondheid.
In het kippenexperiment stond de vraag of biologisch gevoerde kippen gezonder waren, centraal. Althans, de onderliggende vraagstelling was: aan welke factoren kan je dat onderzoeken, zodat uiteindelijk onderzoek bij de mens mogelijk is? De biologisch gevoerde kippen hadden, toen ze ziek gemaakt werden, een krachtiger reactie van hun immuunsysteem en ze herstelden sneller dan de gangbaar gevoerde kippen. De vraag die ter discussie stond is of die eigenschappen de kip ook daadwerkelijk gezonder maken. Hier verschilden de wetenschappers van mening, want wat is nu precies gezond? Met dat vraagstuk is Machteld vervolgens aan de slag gegaan en daaruit is een nieuwe omschrijving ontstaan, die verder is ontwikkeld tot het concept van Positieve Gezondheid.