Duizenden euro’s
Bij VIPE in Helmond kennen Peggy van de Vijfeijken en Vivienne van Leuken het belang van een mooi haarwerk. Het idee voor VIPE is ontstaan vanuit gevoelens van woede en frustratie die Peggy had nadat er nare gebeurtenissen in haar privéleven voorvielen. Zij heeft die gevoelens omgezet in iets positiefs: hoe kunnen we mensen helpen aan een gratis en kwalitatief goede pruik? De zorgverzekeraar vergoedt ongeveer 430 euro voor een haarwerk na chemo, maar een pruik met mooie, lange échte haren kost al gauw duizenden euro’s. Dat is een fors bedrag voor een haarwerk dat men doorgaans enkele maanden draagt. Een bedrag dat je in tijden van ziekte liever uitgeeft aan mooie momenten met dierbaren… Niemand kiest ervoor om ziek te worden. Daarom besloot Peggy om pruiken te verzamelen, te reinigen en te modelleren. Personen die hun pruik niet meer nodig hadden, konden zo anderen helpen door hun haarwerk af te staan. Peggy kreeg hulp van Vivienne. VIPE was geboren. Vijf jaar later werken de dames, die in 2018 Brabander van het Jaar werden, met zo’n 20 vrijwilligers samen om mensen van mooie haarwerken te voorzien.
“Zij komen in eerste instantie timide bij ons langs. Maar je ziet hen weer opleven nadat we een passende pruik voor hen hebben gevonden. Door een pruik word je niet langer meer als ziek gezien door de omgeving. Dat is ook vaak wat mensen willen; als ieder ander behandeld worden. Wij brengen een beetje geluk.”
Sommige mensen dragen hun pruik een lange tijd, anderen willen alleen een pruik voor bijzondere momenten. “Je wilt niet met een kaal hoofd op de foto staan bij de heilige communie van je kleinkind. En het brengt ook moeilijkheden in het verkrijgen van een hypotheek. Een pruik heeft daardoor impact op alle dimensies van gezondheid.”
Wat de patiënt wil
Vivienne maakte al tijdens haar werk in een cliëntenraad van het lokale ziekenhuis kennis met Positieve Gezondheid. “Het viel mij toen al op dat er veel wordt ingevuld voor de patiënt. Ik zag in de projectplannen zelden het cliëntperspectief opgenomen. Onbewust staan we te weinig stil bij wat de patiënt wil. En dat daarbij dan verder moet worden gekeken dan enkel naar de lichamelijke functies.”
Breed kijken
Vivienne heeft een visiedocument opgesteld met een prominente rol voor Positieve Gezondheid. Zij merkte dat er voor vrijwilligers en vrijwillige organisaties veel uitdagingen bestaan. Zo val je als stichting, met name als je over de schotten heen werkt, vaak tussen wal en schip als het op financiering aankomt. “Het doel van dit visiedocument is het creëren van een stuk bewustwording. Als organisatie besparen wij de zorgverzekeraar kosten. Wij bieden mensen gratis pruiken aan, waardoor de zorgverzekeraar niet hoeft uit te keren. Maar als wij in aanmerking willen komen voor een vorm van vergoeding, zullen wij een zorgplan moeten indienen. En het opstellen van zo’n zorgplan neemt zoveel kostbare tijd in beslag, dat de baten niet meer opwegen tegen de lasten. Daar lopen veel vrijwillige organisaties tegenaan; men erkent dat we veel waarde toevoegen aan de maatschappij en toch worden we niet gepast gewaardeerd. Ik zou het mooi vinden als financiering zou aansluiten op de waarden van Positieve Gezondheid. Door breder te kijken dan de protocollen die nu leidend zijn in de gunning van subsidies.”
Waardering
“Ook in de waarderingscriteria voor vrijwilligerswerk willen wij Positieve Gezondheid als meetinstrument gebruiken. We zijn nu aan het kijken hoe wij dit kunnen doen. Maar die brede blik is essentieel. In alles. Nu denken wij bijvoorbeeld dat het goed gaat met een land als we er economisch goed voorstaan. Wat als we het eens langs een andere meetlat leggen. Bijvoorbeeld, zoals Katherine Trebeck van de Wellbeing Economy Alliance opperde, een criterium als: kunnen meisjes veilig naar school fietsen? Hoe goed doen wij het dan? Die andere perceptie is zo belangrijk als we het in de toekomst anders willen doen.”