Project KwilT: Wijkbewoners Fatima-Oost zorgen voor elkaar én voor een fijne leefomgeving

Samenwerken aan zelfredzaamheid om samenredzaamheid te bevorderen. In Tilburg hebben bewoners en verschillende organisaties de handen ineengeslagen om de wijk Fatima-Oost ‘samenredzamer’ te maken. Binnen het project KwilT werken een ouderenzorgorganisatie, een woningbouwcorporatie en een stichting voor praktijkleren samen aan een gemeenschap waarin dingen voor én door wijkbewoners worden georganiseerd.

In de Tilburgse wijk Fatima-oost wonen relatief veel ouderen en jongeren met (leer)problemen. Zij willen graag zelfstandig wonen en leven, met als het nodig is ondersteuning op maat. ‘Daarom hebben we van Fatima een buurt gemaakt waarin samenredzaamheid de norm is. Waar iedereen op zijn eigen manier en volgens eigen mogelijkheden een bijdrage aan levert’, vertelt projectleider Dick Sier.

Jongeren werken in de ouderenzorg

Op verschillende manieren stimuleren de partners binnen dit project betekenisvolle contacten. In Satijnhof, het verpleeg- en verzorgingshuis, organiseert Prins Heerlijk de horeca in De Patroon. Bij Prins Heerlijk staat participatie van jongeren met leerproblemen centraal. ‘We hebben van De Patroon een open zorgbuurthuis voor ouderen gemaakt dat tegelijkertijd een leer-werkplek voor de jongeren is’, vertelt Dick. ’Daarnaast hebben we een serviceteam van hulpkrachten opgericht, bestaande uit jongeren die willen werken en ontwikkelen in de zorg- en dienstverlening. Zij worden aangestuurd door werkbegeleiders van Prins Heerlijk. Samen doen zij taken voor de bewoners van Satijnhof, werken ze in de wijk zelf en organiseren ze activiteiten voor het zorgbuurthuis. Ook helpen we jongeren die zelfstandig willen wonen met begeleidingsvragen. Daarom staan bij KwilT twee appartementencomplexen waar naast ouderen ook 21 jongeren wonen.’

‘We zijn dit project aanbodgericht begonnen, maar we merken dat het nu kantelt naar vraaggericht. Die vraag was er in het begin nog niet. Mensen vinden het namelijk helemaal niet leuk om hulp te vragen, ze bieden het liever. Nu ze weten dat hun vraag een leerkans is voor de jongeren en bijdraagt aan hun ontwikkeling, komen er steeds meer vragen binnen. Die wederkerigheid is dus erg belangrijk.’

Onmisbare buurtverbinder

Een belangrijke rol in KwilT is weggelegd voor de buurtverbinder. Deze persoon is zichtbaar in de wijk, ontmoet mensen, haalt vragen op, koppelt mensen aan elkaar en zorgt voor een activiteitenaanbod. ‘De verbindende functie van de buurtverbinder zorgt ervoor dat het één grote gemeenschap wordt en blijft. De buurtverbinder zet steeds in op het leggen, onderhouden en betekenisvoller maken van onderlinge contacten zodat er ondersteuningscontacten kunnen ontstaan, oftewel: samenredzaamheid’, vertelt Hélène van den Nieuwenhoff.

Hélène doet vanuit Fontys Hogeschool onderzoek bij project KwilT. ‘Ik kijk naar de werkzame elementen op maatschappelijk- en sociaal gebied. Dat doe ik door interviews te houden met alle doelgroepen, zoals initiatiefnemers, professionals op de werkvloer, jongeren en buurtbewoners. Daarnaast houden we ook bij hoeveel activiteiten er plaatsvinden en wat het bereik daarvan is. Het onderzoek loopt nog, maar wat ik al wel zie is dat naast de buurtverbinder het open zorgbuurthuis van cruciaal belang lijkt te zijn. Zo hoor ik bijvoorbeeld dat mensen liever niet iemand thuis uitnodigen, maar wel voorstellen om daar samen een kopje koffie te drinken. Het is dus een soort verlengde huiskamer en het verlaagt de drempel om contacten te verkennen. Daarnaast valt mij op dat alles in dit project wederkerig, samen en inclusief is. Dat is heel mooi om te zien.’

Impact zit in de kleine successen

‘Bij impact maken denk je al snel aan iets groots, en dat is dit project natuurlijk ook, maar het zit hem ook in de kleine successen’, sluit Dick af. ‘Als ik bijvoorbeeld een verhaal hoor van een vrouw die eerst niet naar beneden naar het zorgbuurthuis durfde en nu drie keer per dag naar beneden komt, dan ben ik trots. Ik vind het heerlijk om de impact te ervaren in kleine dingen. Met al die kleine successen bij elkaar maken we echt het verschil.’

KwilT is een initiatief van ouderenzorgorganisatie De Wever, wooncorporatie TBV Wonen, Gemeente Tilburg en Stichting Buitengewoon leren & werken – Prins Heerlijk.