Verzekeraar CZ werkt met waardevolle initiatieven gestaag door aan Positieve Gezondheid

Wiro Gruisen is manager regioregie bij verzekeraar CZ. Hij maakte kennis met het gedachtegoed van Positieve Gezondheid via een krantenartikel met Machteld Huber onder een rode paraplu in 2015. Een samenwerking tussen Machteld en CZ was het gevolg. Een belangrijke bijdrage in de brede blik op gezondheid. Wiro raakt nog altijd niet uitgepraat over de bijdrage die CZ kan leveren aan een betere gezondheid van hun verzekerden.

“In 2012 zag CZ dat alleen zorg en een klein beetje preventie geen garantie was voor een betere gezondheid van verzekerden. We bewogen mee met maatschappelijke ontwikkelingen.” Aan het woord is Wiro Gruisen, manager regie in de regio bij zorgverzekeraar CZ. “Nu zien we preventie als het versterken van eigen regie voor gezond leven. En dat vraagt een gezamenlijke visie op wat nodig is. Behulpzaam daarbij zijn de regiobeelden waarbij je samen een analyse maakt. En al snel tot het besef komt dat regionale samenwerking nodig is. Niet alleen met gemeenten maar ook met werkgevers, woningbouwcoöperaties en politie. Die samenwerking gaat dus veel verder dan het sociaal domein als je onderliggende factoren wil aanpakken.”

Wat is de rol van CZ in de kanteling naar brede zorg?
“Intern en extern vraagt de kanteling om aanpassing”, vervolgt Wiro. “Ik heb veel ruimte gekregen om met voorbeelden te laten zien dat het werkt.” Volgens Wiro logisch want door ‘zien en ervaren’ spreek je betrokken partijen aan: “Ook inkopers maken tijd vrij zodra ze merken dat het beter en leuker is om mee te doen aan de regioregie, en integraler mee te denken vanuit hun werkveld (huisartsenzorg, ziekenhuiszorg, et cetera). Je sluit daarmee aan op de intrinsieke motivatie van je collega’s, heel congruent met het gedachtegoed. Zo weet CZ met waardevolle voorbeeldprojecten haar rol in de kanteling eigen te maken. Het gezamenlijke doel is de kwaliteit van zorg en gezondheid van populatie te verbeteren en de kosten te verlagen.”

Welke aanpak hanteert CZ?
“We werken via een regio regie aanpak in Zuid-Limburg en Zeeland. Dat betekent dat we experimenteren met regionale inkoopteams”, legt Wiro uit. “Een kanteling die stap voor stap gaat. Deels langs het spoor van langjarige transities, een enorm ontwikkeltraject dat ons aanzet tot groot denken. En deels langs een tweede spoor waarin zichtbaar wordt gemaakt wat het nu al oplevert voor verzekerden. In de verkiezingspaper met ZK en Menzis is nu ook expliciet beschreven dat we willen werken aan gezondheidsplicht.”

CZ werkt van het begin af aan samen met Burgerkracht Limburg om de burger de lead te geven. “We willen dat burgers meesturen in de domeinoverstijgende trajecten en dat zij verantwoordelijkheid nemen. Maar ook dat de burger naar vermogen zelf de regie neemt voor zijn eigen gezondheid.” Wiro benadrukt: “Burgers betrekken is geen afvinkpuntje op je lijstje. Als CZ doen wij ons best om burgerkracht/participatie in positie te brengen. Het is en blijft belangrijk je te verdiepen in perspectief van mensen!”

Hoe kunnen we opschalen?
Wiro is heel stellig: “Opschalen werkt alleen als je het geheel opschaalt en niet met enkele kleine deelprojecten. Die deelprojecten hebben vaak minimaal effect op niveau van de regio. Opschalen als geheel zorgt voor impact en echte verandering. Dit kan door ‘bundelinterventie’, het samenstel van visie, governance (op alle niveaus, bestuurlijk, operationeel, ICT, scholing et cetera) en praktijk. Veranderingen moet je organiseren, dat gaat niet vanzelf.  Het spinnenweb digitaal beschikbaar stellen via het ledenmagazine is bijvoorbeeld een eerste stap, maar het heeft pas echt impact als het wordt toegepast op alle niveaus en dat je het overal tegenkomt. De belangrijkste vraag hierbij is ‘Hoe doe je dat? Er is niet één knop, het is een samenspel.”

De manager regioregie noemt positief gezond Munstergeleen als mooi voorbeeld van een pilot waarin al volop wordt geoefend en geleerd in het samenwerken met gemeenten, huisartsen en de interactie met inwoners. “Het kostte een jaar om een meetplan voor impact te hebben. Het uitwisselen van data met nieuwe partners is een proces van vallen en opstaan, met aandacht voor de zachte en harde kant om te achterhalen of het werkt. Hier hebben we geleerd dat het introduceren van Positieve Gezondheid als nieuw concept veel tijd kost, dat een valide meetinstrument nodig is om te weten of het werkt en dat het voornamelijk draait om interactie tussen organisatie en individuen.”

Wat zijn belangrijke aandachtspunten?
“Je moet een visie hebben”, antwoordt Wiro. “Denk groot en ga vervolgens met kleine stappen aan de slag en laat resultaten zien. Betrek hierbij lokale en regionale partijen en de overheid. Als de urgentie hoog is, dan is de bereidheid er ook. Zoals bijvoorbeeld in Limburg, daar werken we goed en veel samen met onder meer gemeenten en Bureau Trendbreuk.
Een ander aandachtspunt is het monitoren. Ook hier geldt: begin klein en betrek partijen. Samen kun je afspraken maken over de meetwijze en deze gedurende het proces uitbreiden met extra monitoringspunten.”

Welke tips wil je delen?
“Laat de waarde van voorbeeldprojecten zien, dat spreekt aan. En maak het mogelijk dat burgers meedoen, werk aan professionalisering van hun inbreng via Burgerkracht of andere partijen.” besluit Wiro.