Laaggeletterden vormen een belangrijke doelgroep voor ziektepreventie. En dat is ook belangrijk, gezien hun gezondheidssituatie. Ze maken minder gebruik van het beschikbare preventieaanbod, terwijl ze kampen met meer leefstijlgerelateerde problemen, zoals hart- en vaatziekten en overgewicht. SamenWel! wil daar wat aan doen.

Inhaken op de echte redenen

De initiatiefnemers van SamenWel! hebben in hun aanpak Positieve Gezondheid als uitgangspunt genomen. Projectleider Annet Roose-van Leijden van Bibliotheek Rivierenland: ‘De 6 dimensies van het Spinnenweb helpen gezondheid op een andere manier bevorderen dan we gewend zijn. Ze bieden de kans om ook de focus te leggen op andere zaken die belangrijk zijn voor gezondheid, bijvoorbeeld de dimensie ‘meedoen’. Gezelligheid en vriendschap zijn voor mensen vaak de echte reden om aan te haken bij een activiteit, en niet zozeer bewegen en afvallen. Dus leggen we op dat ‘samen’ de nadruk: samen eten, samen bewegen en samen ontspannen.’

Korte filmpjes

Met korte professionele filmpjes brengt SamenWel! in beeld hoe groepsactiviteiten mensen kunnen helpen. Daarin komen mensen in beeld die zelf meedoen, en met wie de kijker zich dus kan identificeren. Roose: ‘Zij vertellen over uitdagingen in hun leven. Denk bijvoorbeeld aan echtscheiding, eenzaamheid, ziekte en moeten zorgen voor een ander. Ze laten zien aan welke activiteit zij meedoen en vertellen dat ze zich hierdoor gezonder voelen in termen van meer zelfvertrouwen, een betere conditie en het gevoel er weer bij te horen. Daarnaar kijken kan de ander helpen om ook mee te doen.’ De filmpjes worden op de website geplaatst en via Facebook gedeeld. Ze worden afgespeeld in wachtkamers van het ziekenhuis en huisartsen en ook Omroep Gelderland zendt ze uit. Op de site staat de agenda met de groepsactiviteiten.

Belangrijke aandachtspunten

De keuze voor deze aanpak is heel bewust gemaakt met oog op laaggeletterdheid. ‘We willen zo veel mogelijk drempels wegnemen.’ Dit zijn daarbij belangrijke aandachtspunten:

• Maak meer gebruik van beeld dan van tekst.
• Vertel je verhaal kort en bondig en maak de vertaalslag naar de dagelijkse praktijk.
• Zet mensen uit de doelgroep zelf in en laat hen vertellen welke keuzes ze maken.
• Steek niet per definitie in op eten en bewegen, maar haak in op het plezier van samen dingen doen.
• Benader gezondheid breed: de boodschap kan ook gaan over problemen die zij ervaren, vaak op meerdere levensterreinen tegelijkertijd.
• Laat zien dat de oplossing voor het probleem niet altijd in de zorg ligt, ook al loopt iemand voor dat probleem bij de huisarts.
• Ontwikkel je activiteiten met de mensen uit de doelgroep samen, dus nog voor de eerste ideeën er zijn tot aan de uitvoering.
• Betrek ook niet direct voor de hand liggende partners bij je initiatief, zoals de bibliotheek.

Grootste eyeopener

In het begin waren er mensen die zich verbaasden over de bibliotheek als partner in Positieve Gezondheid. Roose: ‘Toch zijn we van oudsher het informatieknooppunt in de regio dat mensen wegwijs maakt en in staat stelt om mee te doen in de samenleving. Laaggeletterden vallen buiten de boot in onze samenleving, ook als het om gezondheid gaat. We zien dus voor onszelf hierin een serieuze taak.’

Wat was een eyeopener bij het betrekken van laaggeletterde bij de oplossingen? Roose: ‘Wij hadden op de website van SamenWel! teksten in het rood staan. De mensen gaven aan daar een vervelend gevoel bij te krijgen. Hun hele leven al kennen ze die kleur: het is de kleur van de pen die hun fouten in teksten markeert. Dat hebben we dus snel aangepast.’

Meer weten over SamenWel!?

Kijk hier voor meer informatie en de filmpjes.

Spinnenweb laaggeletterden in de maak

iPH maakt samen met een speciale koplopertafel over laaggeletterdheid een aangepast Spinnenweb. Hou de berichtgeving in de gaten!