Proefschrift Françoise Johansen: van ziekten naar gezonde zorg

De huidige zorg piept en kraakt in zijn voegen. Het doet een groot beroep op de maatschappij en de balans is zoek, concludeert Françoise Johansen van DRIFT in haar proefschrift. In haar proefschrift pleit zij voor een transitie van ziekten naar gezondheid. ‘De meest duurzame zorg is de zorg die we niet hoeven afnemen.’

Het onderzoek van Johansen is een pleidooi voor een radicaal andere kijk op zorg en gezondheid. ‘Het verbeteren van het bestaande systeem, denk aan kosten besparen of meer betrouwbare diagnoses, is niet genoeg. Ik denk dat de zorg te sterk gefixeerd is op behandeling, maar de meest duurzame zorg is de zorg die we niet hoeven afnemen. We leven weliswaar steeds langer, maar niet per se gezonder. Daarom is een paradigmaverschuiving nodig waarbij de focus verlegd wordt van ziekten naar gezondheid. In mijn proefschrift noem ik dat gezonde zorg. Dat is een perspectief op zorg dat mensgericht en economisch houdbaar is en waarbij ook oog is voor de ecologische voetafdruk van de zorg’, vertelt Johansen in een interview.

Vernieuwende initiatieven

Voor haar onderzoek heeft Johansen gekeken naar koplopers die zorg anders benaderen en organiseren om te kijken welke lessen we daaruit kunnen trekken. Drie casestudies staan in haar onderzoek centraal:

• Positieve Gezondheid, gericht op het beïnvloeden van beleidsontwikkeling in de Nederlandse gezondheidszorg. Hoe verschuift de focus van ‘ziekte en zorg’ naar ‘gezondheid en gedrag’?
• De Expeditie naar duurzame gezondheidszorg, ontwikkeld door het Nederlandse MVO-netwerk voor Gezondheidszorg: een leerprogramma gericht op het creëren van voorlopers in de overgang naar duurzame gezondheidszorg.
• Buurtzorg, dat zorg levert op een radicaal andere manier. Het initiatief is inmiddels een symbool geworden voor een toekomstige overgang in de gezondheidszorg.