Praktijkvoorbeeld: Het Beste van Kampen

‘Ik heb momenteel zelfs geen zuurstof nodig, want ik voel me gewoon goed’, aldus een deelnemer met COPD aan Het Beste van Kampen. Een initiatief van zes organisaties die samenwerken om kunst en cultuur in te zetten voor de oudere inwoners van Kampen met de bedoeling om kunst en cultuur specifiek bij te laten dragen aan de Positieve Gezondheid van inwoners en om eenzaamheid tegen te gaan.

Zo werkt het

Welzijnspartner WIJZ Kampen en culturele instellingen als de Stadsgehoorzaal, Stadsarchief, Stedelijk Museum, Bibliotheek en kunstencentrum werken samen met kunstprofessionals aan een passend aanbod voor mensen bij wie het bestaande aanbod inhoudelijk of om logistieke, fysieke, mentale of financiële redenen onvoldoende aansluit. Aanmeldingen en doorverwijzing verlopen grotendeels via de welzijnsorganisaties.

Er worden niet alleen concrete activiteiten geboden, maar er worden ook trainingen en vormen van informatievoorziening georganiseerd. Denk daarbij aan een activiteitenprogramma met sport-, cultuur- , scholing rondom dementie voor medewerkers van een zorginstelling of een wekelijkse activiteit op het gebied van bewegen, creativiteit en cultuur.

Opbrengsten voor deelnemers en professionals

Deelnemers ervaren verbeteringen in zelfvertrouwen, sociale interacties en zingeving, resulterend in een verhoogde kwaliteit van leven. ‘De rust die je erin vindt. Dat voel je, de rust in je lichaam en vooral in je hoofd’, vertelt een deelnemer. Een andere deelnemer vult aan: ‘Dan kom ik thuis en dan zeg ik, dit heb ik gedaan. Ja, het is echt verbluffend en dan denk je, goh, zit dat nog in mij? Dat wist ik niet’.

Voor professionals biedt het initiatief nieuwe inzichten, verrijking van hun werkpraktijk en een breder perspectief op het effect van culturele interventies op de gezondheid van ouderen: ‘Je kan week in week uit over iemands been strijken, maar dat blijft dan zo. Maar als iemand gaat dansen in een groep, dat geeft zo’n een andere energie’.

Wat werkt?

• Laagdrempeligheid is het sleutelwoord: gratis activiteiten in de wijk, op een vaste locatie die fysieke toegankelijkheid voor ouderen met een beperking. En op een vaste dag en tijdstip.
• Variatie in aanbod loont. Zo valt er iets te kiezen en zorg je bij de doelgroep voor nieuwe ervaringen.
• Deelnemers nemen vrijwillig en op eigen tempo deel aan de activiteiten.
• Empathische (ervaren) kunstprofessionals die in staat zijn vertrouwensrelaties op te bouwen.
• De welzijnsorganisatie als spin in het web van culturele en zorgaanbieders en ouderen.

Uitdagingen en kansen

• De samenwerkingspartners verschillen in hun taakstelling en in de mate waarin ze vrij zijn hun personeel te verdelen.
  • Maak in beide organisaties tijd en geld vrij voor samenwerking.
• Verschillen in werkwijze:. zo ervaart de welzijnsorganisatie soms dat de culturele partners te veel aanbodgericht werken. Voor de culturele partners is dit ook een manier om in gesprek te komen met de deelnemers zodat ze de vraag op kunnen halen.
  • Reserveer genoeg ruimte voor onderlinge afstemming en reflectie.
• In de laatste editie van Het Beste van Kampen is voor de culturele partners een formele constructie voor samenwerking vastgelegd in de vorm van culturele partnerschappen, waar-door de partners zich minder vrij en snel bewegen.
  • Wees je bewust van de effecten van een systematische aanpak en pas het aan als het niet werkt.