Positieve Gezondheid als basis voor welzijn en veerkracht in het voortgezet onderwijs

Voor Sandra IJpma draait Positieve Gezondheid om de vraag: Wat is voor mij vandaag écht belangrijk? Door deze vraag regelmatig aan zichzelf te stellen, vindt Sandra balans in haar werk. “Als ik weet wat vandaag prioriteit heeft, kan ik relativeren. Wat vandaag niet lukt, kan morgen opgepakt worden. Zo blijf ik in balans op een gezonde manier,” vertelt Sandra. In haar werk als projectleider op het Leidsche Rijn College – de eerste middelbare school in Nederland waar Positieve Gezondheid integraal wordt toegepast – zette zij haar visie om in actie door dit gedachtegoed in het voortgezet onderwijs te integreren.

Sandra: “Op het Leidsche Rijn College zetten we ons in om jongeren echt te zien en te horen. We leren hen vaardigheden die ze hun hele leven kunnen gebruiken, met een brede kijk op gezondheid. Het draait om denken in mogelijkheden, ontdekken wat ze belangrijk vinden, en leren hoe ze hier zelf richting aan kunnen geven. Om hier op in te spelen, zijn we begonnen met het trainen van docenten, specifiek mentoren van de brugklassen en docenten van examenklassen. Het doel is dat mentoren tijdens mentorgesprekken het spinnenweb van Positieve Gezondheid gebruiken, zodat ze echt met leerlingen in gesprek gaan over wat er speelt in hun leven. Het gaat niet alleen meer over cijfers, maar over wat een leerling belangrijk vindt en hoe het écht met hen gaat. Zo voelen jongeren zich veel meer gehoord en gezien.”

Zelfbewustzijn en veerkracht vanaf de brugklas

Deze gesprekken geven jongeren niet alleen de ruimte om prestatiedruk te verlichten, maar helpen hen ook om op een gezonde manier te reflecteren en in balans te blijven. Het Leidsche Rijn College benut creatieve werkvormen rond het spinnenweb van Positieve Gezondheid om jongeren bewust te maken van hun eigen gezondheid en welzijn. “Er zijn mentorlessen ontwikkeld rond de thema’s van het spinnenweb. Docenten gebruiken die onderwerpen in hun lessen, soms door middel van gesprekken of creatieve werkvormen. Het mooie is dat leerlingen hierdoor bewust worden van hun eigen gezondheid én die van anderen, en leren hoe ze goed voor zichzelf kunnen zorgen,” legt Sandra uit. Hiermee ontwikkelen jongeren vaardigheden die verder reiken dan hun schooltijd, zoals zelfregie, het stellen van grenzen en omgaan met stressvolle momenten, zoals toetsweken.

Positieve Gezondheid en burgerschapsonderwijs

“De Universiteit Utrecht helpt ons met onderzoeken waar de speerpunten liggen op het gebied van de mentale gezondheid van onze leerlingen. In de burgerschapswerkgroep werken we aan een leerlijn burgerschap waarin we onderwerpen zoals Positieve Gezondheid integreren. Zo zorgen we ervoor dat alles samenkomt tot één samenhangend geheel. We starten elk jaar met een kick-off voor de brugklassen waarin Positieve Gezondheid centraal staat. Leerlingen krijgen een centrale presentatie, er is een dansshow, en ze volgen een mentorles met werkvormen rond groeimindset en Positieve Gezondheid,” aldus Sandra. “Dit programma versterkt de persoonlijke ontwikkeling van jongeren en verbindt hen met de gemeenschap om hen heen.”

Ook buiten het klaslokaal verbindt Sandra mensen in de wijk door Positieve Gezondheid op wijkniveau uit te dragen. Als zelfstandig ondernemer en wijkmanager in Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern stimuleert ze samenwerking tussen zorgverleners, het sociale domein en buurtbewoners rondom deze visie. “Het is bijzonder om te zien hoe deze visie mensen verbindt en hoe we samen werken aan een gezondere, veerkrachtige wijk.” Door een gedeelde taal van Positieve Gezondheid te spreken, ontstaat er een krachtige verbinding tussen bewoners en professionals, waarmee iedereen in de wijk samenwerkt aan welzijn en gezondheid.

Jong geleerd, veerkrachtig op de arbeidsmarkt

Het aanleren van Positieve Gezondheid is niet alleen waardevol in het onderwijs, maar legt ook de basis voor een succesvolle toekomst. Sandra: “Als jongeren al vroeg leren om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gezondheid, brengt dat hen enorm veel.” In een maatschappij vol prikkels en afleidingen is het voor jongeren belangrijk om bewust te leren omgaan met hun eigen keuzes en invloed. Door al vroeg te ontdekken wat voor hen echt belangrijk is, leren ze op te komen voor zichzelf en staan ze steviger in het leven. Dit helpt hen om niet alleen gezonder, maar ook veerkrachtiger de uitdagingen van de arbeidsmarkt aan te kunnen.”

Kansen voor het onderwijs

Sandra ziet volop kansen om Positieve Gezondheid verder te integreren in het onderwijs en op wijkniveau. “In mijn eigen wijk zie ik hoe het trainen van docenten en professionals een belangrijke rol speelt, en ik geloof dat dit in andere wijken net zo’n positieve impact kan hebben.” Daarnaast pleit ze voor meer ontmoetingsplekken zoals Indekerngezond, waar buurtbewoners samenkomen, samen optrekken, een community vormen en nieuwe initiatieven en ideeën laten opbloeien.

In het onderwijs merkt Sandra dat werkdruk een uitdaging blijft. “Docenten hebben weinig tijd om echt te investeren in Positieve Gezondheid, ondanks de interesse. Ik wens dat docenten meer tijd en middelen krijgen om hier met aandacht aan te werken. Dit kan op de lange termijn bijdragen aan meer werkplezier, minder verzuim en een gezondere en meer verbonden samenleving.”

Zelf aan de slag

Heb je behoefte aan een workshop of ben je benieuwd naar de trainingsmogelijkheden op het gebied van Positieve Gezondheid en onderwijs? Of werk je al met Positieve Gezondheid en wil je graag ervaringen uitwisselen met andere scholen om inspiratie op te doen? Neem dan contact op met Wilfred Dijkstra via wilfred.dijkstra@allesisgezondheid.nl. Laten we samen werken aan een gezonde toekomst!