Limburg: Wat is Positieve Gezondheid?

Op de Sociale Agenda van 2015 van de provincie Limburg werd Positieve Gezondheid genoemd als middel om regionale doelstellingen te realiseren. Het gedachtegoed was niet lang daarvoor ontwikkeld door huisarts en onderzoeker Machteld Huber. Dat maakte Limburg een ‘early adapter’ van Positieve Gezondheid. Maar wat is Positieve Gezondheid precies en waarom ging Limburg hier zo voortvarend mee aan de slag?

Als we het hebben over gezondheid, dan denken we vaak aan klachten en gezondheidsproblemen en hoe we die kunnen verhelpen. Maar mensen zijn niet hun aandoening. En hoe gezond je je voelt heeft niet alleen te maken met je lichaamsfuncties. Positieve Gezondheid kiest een andere invalshoek. De focus ligt niet op ziekte, maar op de mens zelf, op hun veerkracht en op wat hun leven betekenisvol maakt.

Zes dimensies
Positieve Gezondheid is een brede blik op gezondheid aan de hand van 6 dimensies. Die brede benadering draagt bij aan het vermogen van mensen om met fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan. Aan de hand van de zes dimensies kan een persoon in kaart brengen hoe het met hem of haar gaat. Bovendien kan die persoon bepalen aan welk van de 6 dimensies hij of zij graag wil werken.

Hoe gaat het in zijn werk?
Door het invullen van een vragenlijst kan in kaart worden gebracht hoe de gezondheid wordt ervaren. Ben je bijvoorbeeld gelukkig, eenzaam of woon je in een onprettige omgeving? Doe je fijn mee in de maatschappij? Ben je in staat de dagelijkse dingen te doen, zoals de boodschappen, werken of het huishouden? Aan de hand van de antwoorden wordt er een spinnenweb zichtbaar. Hierna kun je zelf bepalen wat belangrijk is en wat je zou willen veranderen.

Gespreksinstrument
Iedereen kan aan de slag gaan met Positieve Gezondheid. Voor zichzelf, maar bijvoorbeeld ook om cliënten en patiënten te helpen hun wensen en behoeften in kaart te brengen. Op die manier is Positieve Gezondheid ook een gespreksinstrument; het biedt zorgprofessionals en hulpverleners de mogelijkheid om eens een ander gesprek te voeren. Daarna kun je samen bedenken wie of wat in de omgeving kan helpen om de situatie te verbeteren.

Omdat Positieve Gezondheid zo’n veelzijdig instrument is, wordt het op veel plekken gebruikt: tijdens spreekuren, in behandelplannen, aan de keukentafel, in beleidsplannen, in beroepsprofielen, bij intakegesprekken en omgevingsplannen.

Hoe het denken kantelde…
Positieve Gezondheid is een gedachtegoed van Machteld Huber. Zij werd zelf geconfronteerd met ziekte en merkte dat zijzelf grote invloed kon uitoefenen op haar herstel. Dat bracht haar ertoe om het concept ‘gezondheid’ verder te onderzoeken. Anders dan de WHO; stelt Postieve Gezondheid niet dat gezondheid een toestand van compleet welbevinden is (zowel lichamelijk, psychisch als sociaal). In je leven doen zich allerlei kwesties voor, zoals een overlijden of relationele problemen, waardoor het tijdelijk niet goed met iemand kan gaan. Het is een misvatting dat we mensen kunnen doorbehandelen totdat er een toestand van compleet welbevinden ontstaat.

Hoe deden ze het in Limburg?
In Limburg werd al rap duidelijk dat Positieve Gezondheid aanleiding geeft voor samenwerking tussen verschillende domeinen, netwerken, organisaties en burgers. Een beweging op gang brengen doe je namelijk niet alleen, dat doe je samen. Samen leren, experimenteren, elkaar vinden en verbinden; dat zijn belangrijke uitgangspunten voor Positieve Gezondheid.