Iedere partij is verantwoordelijk voor zijn eigen aandeel

Positieve Gezondheid gaat voor een groot deel over burgers die eigen regie nemen en zeggenschap krijgen over hun eigen leven. Burgerkracht Limburg staat hier volledig achter en neemt naar goed voorbeeld ook gedeeltelijk de regie over in de verspreiding en facilitering van dit gedachtegoed in Limburg.

Anders kijken naar problemen
Een grote groep Limburgers kampt met een achterstand op bijvoorbeeld fysiek of geestelijk vlak, inkomen, participatie en/of zingeving. Han von den Hoff, directeur van Burgerkracht Limburg: “Inwoners van Limburg lopen ten opzichte van de rest van Nederland op veel fronten wat achter. Ik denk niet dat dit komt doordat de zorg niet goed is, de voorzieningen van gemeenten slechter of de bijstandsuitkeringen minder ten opzichte van andere provincies. Het zit mijns inziens in de interactie tussen het gedrag van de mensen zelf en de manier waarop de professionals daarop inspelen. Velen kijken puur vanuit hun eigen deskundigheid naar een probleem. Dat ze daar goed in zijn, staat buiten kijf, maar het is overduidelijk maar een stukje van het probleem. Volgens mij helpen wij de burger niet op die manier. Limburg zit namelijk niet voor niets in deze achterstandssituatie. We moeten het over een andere boeg gooien. Het gedachtegoed Positieve Gezondheid helpt ons om met zijn allen op basis van gemeenschappelijke uitgangspunten ieder vanuit z’n eigen specialisme naar de problemen te kijken.”

Burgers aan boord
Het is belangrijk dat de professionals overtuigd raken van deze andere benadering, maar de burgers moeten ook gaan inzien dat dit in hun belang is. Burgerkracht heeft de afgelopen jaren Positieve Gezondheid op verschillende manieren onder de aandacht gebracht. Via hun netwerk, waarin onder andere patiëntenverenigingen, doelgroeporganisaties voor mensen met een (verstandelijke) beperking, allochtonen en ouderen, en zorginstellingen zitten. En via de burgers zelf. Esther Stoffers, themaleider en kwaliteitsadviseur bij Burgerkracht Limburg: “We hebben een huis-aan-huisblad verspreid met herkenbare verhalen. Ook hebben we workshops ontwikkeld en inmiddels aan honderden geïnteresseerden gegeven. Ook jongeren hebben onze aandacht. Met hen zijn leuke vlogs gemaakt waarin zij vertellen over hun (Positieve) Gezondheid. Deze zijn op website van Limburg Positief Gezond verschenen. Natuurlijk hebben we daarnaast met veel mensen gesproken, hen geïnspireerd, zodat ze er zelf mee aan de slag kunnen. We hebben zo geprobeerd een olievlek te creëren, die groter en groter wordt.”

De burger voelt zich serieus genomen
Na wat aarzelingen in het begin voelen de burgers zich nu gehoord. ‘Eindelijk (h)erkenning, want ik ben niet alleen mijn ziekte. Ik ben gewoon een mens mét een ziekte, klacht of handicap.’ Esther Stoffers: “Zelf vinden ze vaak andere zaken in hun leven veel belangrijker dan (het omgaan met) hun ziekte. Terwijl zorgverleners denken dat die ziekte het belangrijkste is.” Het is een kwestie van anders vragen stellen. Niet: hoe gaat het met de pijn in je arm? Nee, vraag: hoe gaat het? Die pijnlijke arm is misschien een blijvend euvel, maar de persoon heeft op dit moment misschien andere zorgen: ze kan haar huisdier niet meer verzorgen of ze heeft nauwelijks sociale contacten in de omgeving die haar kunnen helpen. “Ook moet er aandacht zijn voor eenzaamheid en sociale contacten. Zijn er ambities en doelen in hun leven? Dit zijn aspecten die ook van grote invloed zijn op gezondheid. Dokters moeten verder en breder kijken, dus niet alleen naar de lichamelijke of psychische klachten”, gaat Esther Stoffers verder.

Iedere partij is verantwoordelijk voor zijn eigen aandeel
Er is al veel bereikt. Vanaf nu is het zaak dat Positieve Gezondheid (nog meer) wordt geïmplementeerd. Er is hierbij een spil nodig en dat is Burgerkracht Limburg. Han von den Hoff: “We zijn zogezegd de kartrekker, maar vooral op het praktische vlak. We reageren op de behoefte van de burger, bijvoorbeeld wanneer iemand belt of mailt. Burgerkracht voelt zich zo verbonden met het gedachtegoed en gebruikt het ook in overige werkzaamheden, dat wij die rol graag op ons nemen. Maar het blijft iets dat alleen maar succesvol kan zijn als iedere betrokkene verantwoordelijkheid neemt voor zijn eigen aandeel.”

Resultaten kunnen meten
Veel mensen zijn geïnspireerd geraakt, maar ook nog velen niet. Sommige Limburgers hebben nog nooit gehoord van Positieve Gezondheid of er wel iets over gelezen, maar ze weten niet wat het inhoudt. Daar is nog winst te behalen. Hoe meer professionals ermee werken, hoe meer collega-deskundigen erdoor geïnspireerd raken, hoe meer burgers er mee in aanraking komen. Von den Hoff: “Waar het op de korte termijn natuurlijk vooral om draait is dat het zichtbaar bijdraagt aan het inlopen van de achterstanden. Hier zijn onderzoek en concretere resultaten voor nodig. Sommige mensen hebben nu eenmaal die goede cijfers nodig om ook geïnspireerd te raken en ermee aan de slag te gaan.” Op dit moment lopen er verschillende onderzoeken die het proces volgen en resultaten van het werken met Positieve Gezondheid meten.

Geld voor opleiden professionals
Stoffers: “Veel partijen zijn bezig met Positieve Gezondheid, maar we moeten wel (blijven) zorgen voor de verbinding tussen de domeinen. Dat gaat helaas niet vanzelf. Naast verbinding is ervaring opdoen en uitwisselen van belang. We kunnen veel van elkaar leren. Wat zou het mooi zijn als uiteindelijk de professionals blijvend aan elkaar verbonden zijn, zodat de structuur van een aanjagend kernteam dat opereert vanuit Burgerkracht niet meer nodig is en alles vanzelf gaat. En dat de achterstanden vervolgens verdampen”, besluit Han von den Hoff.