Hoe zorgorganisatie Envida Positieve Gezondheid inzet voor zelfreflectie en zelfredzaamheid in de wijkzorg

Positieve Gezondheid in de wijkzorg stimuleren, hoe doe je dat? Over die vraag buigt Envida, een zorgorganisatie in Maastricht en het Heuvelland zich. ‘We werken vanuit gelijkwaardigheid en zijn gestart bij onze medewerkers’, vertelt projectleider Pascale Kurvers. Ze neemt ons mee door de stappen die zij in Limburg zetten.

1. Start

‘In 2019 was het voor ons helder dat we aan de slag wilden met Positieve Gezondheid. Er werd een werkgroep opgericht bestaande uit 5 collega’s uit de verschillende wijkteams.  Daarmee begon meteen de zoektocht naar hoe we konden starten met de uitrol. Cruciaal was om op het juiste moment de juiste stappen te zetten richting de wijkteams. Ondertussen startten de werkgroepleden alvast met de Train de Trainersopleiding.’  .

2. Inspiratiesessie

‘We organiseerden in 2020 voor wijkteams een digitale inspiratiesessie en vertelden wat Positieve Gezondheid inhoudt en hoe Positieve Gezondheid bijdraagt aan jouw gevoel van gezondheid als medewerker en aan dat van jouw cliënten. Na de inspiratiesessie vroegen we wie interesse had om zich verder te verdiepen in het gedachtegoed Positieve Gezondheid. . Enthousiastelingen konden zich aanmelden bij de werkgroep om de basistraining Positieve Gezondheid  te gaan volgen. Daarvoor bleek direct veel animo.’

3. Subsidieaanvraag

‘In september 2021 hebben we een subsidie gekregen van het Ministerie van VWS. We wilden een zelfreflectieinstrument binnen onze organisatie inzetten om zelfredzaamheid van onze cliënten te bevorderen. Positieve Gezondheid zien wij als het juiste middel om tot zelfreflectie te komen. Onze subsidie werd gehonoreerd waardoor de enthousiaste medewerkers die zich eerder al aangemeld hadden konden starten met de basistraining. Wij hebben hiervoor eerst een plan van aanpak ontwikkeld met hieraan gekoppeld enkele onderzoeksvragen. Ons project is ingedeeld in 3 fasen.’

4. Fase 1: Scholen in Positieve Gezondheid

‘Begin 2022 zijn we gestart met het trainen van 10 wijkteams. Vijfwijkteams doen volledig mee, van andere wijkteams doet een afvaardiging van 2 tot 4 collega’s mee. Door het volgen van de training wordt het gedachtegoed verspreid binnen het eigen wijkteam.’

5. Fase 2: Implementatie in de dagelijkse praktijk

‘In fase 2 bezoeken we als projectgroep de 10 wijkteams 4 keer op locatie om theorie uit de basismodule Positieve Gezondheid in de praktijk te helpen brengen. Coachende gesprekvoering, achterover leunen, anderen aanzetten tot beweging; dat is een heel andere manier van werken en dat vraagt nogal wat van collega’s. We zijn nu eenmaal gewend oplossingen aan te dragen. En dat is niet fout, maar het kan ook anders met Positieve Gezondheid. Dan benader je de situatie onderzoekend en krijg je een andere dynamiek. Om de theorie te helpen in praktijk te brengen, hebben we een werkboek ontwikkeld.’

6. Samen het spinnenweb invullen

‘In fase 2 worden medewerkers ook gestimuleerd om driemaal met één cliënt het spinnenweb in te vullen en een ander gesprek te voeren. Vervolgens zijn we benieuwd of dat andere inzichten en dynamieken oplevert, voor zowel de cliënt als de zorgverlener.’

7. Onderzoek

‘Van september t/m december 2022 gaan we testresultaten ophalen. In samenwerking met de Universiteit van Maastricht formuleren we onderzoeksvragen. We bekijken de ingevulde spinnenwebben van cliënten en de werkboeken van medewerkers, daarnaast gaan we deelnemers interviewen om te achterhalen wat werken met Positieve Gezondheid oplevert en of we het breder willen uitrollen. Daarin bekijken we ook wat de effecten zijn als een heel wijkteam wordt opgeleid versus wanneer er een afvaardiging van ambassadeurs van een wijkteam worden opgeleid.’

Belangrijke tips van Pascale

‘Er zijn twee belangrijke factoren om het werken met Positieve Gezondheid te stimuleren. Ten eerste is timing erg belangrijk. Voor Envida was de tijd eerder nog niet rijp om met Positieve Gezondheid te starten. Medewerkers ervoeren een hoge werkdruk, er was een groot verloop en veel ziekteverzuim. In een omgeving van ‘overleven’ is het nadenken over ‘hoe doe ik mijn werk’ en ‘hoe kunnen we andere kwaliteit van zorg neerzetten’ lastig. Ten tweede wil je het gedachtegoed implementeren vanuit de principes van Positieve Gezondheid. Starten met het informeren van de medewerkers en hen vanuit intrinsieke motivatie laten meedoen. Dat werkt heel goed, want wij ervaren dat onze ambassadeurs een warm hart voor het gedachtegoed hebben. Tijdens de eerste bijeenkomsten op locatie spreken ze er met enthousiasme over en komen ze met leuke initiatieven hoe ze het hele wijkteam mee willen krijgen.’