Gezond Gesprek met Sanne Kok: ‘Onze maatschappelijke opdracht is om een monitor op gezondheid te ontwikkelen die voor iedereen toegankelijk is’

Een boodschap online bestellen, digitaal een afspraak maken bij de huisarts en advertenties die verschijnen op basis van jouw interesses. Onze wereld is volledig digitaal. Maar hoe zorgen we ook online voor een positief gezonde omgeving? Daarover gaat Karen van Ruiten, directeur Positieve Gezondheid, in gesprek met Sanne Kok, Digital Transformation Counselor.

Karen: ‘De digitale wereld zit meer en meer verweven in ons leven. Hoe kijk jij daarnaar vanuit jouw vakgebied?’

Sanne: ‘Bewust en onbewust zal er steeds meer gebruikgemaakt worden van digitale middelen. Nog niet zo lang gelden was de vaste telefoon nog een gebruiksinstrument die niet uit de Nederlandse huiskamer weg te denken was. Nu heeft bijna iedereen een mobiele telefoon en weten jongeren nauwelijks meer hoe een `oude` telefoon werkt. Ik denk dat we aan de vooravond staan van een enorme versnelling op digitaal gebied, mede ook door de ervaringen tijdens Corona.’

Karen: ‘Als we kijken naar gezondheid liggen daar talloze kansen voor het maken van gezonde keuzes. Hoe helpt de online wereld je gezonde keuzes te maken?’

Sanne: ‘Wat ik een hele mooie verbinding vind met een online instrument, die ook stimulerend werkt voor onze vitaliteit, is de `Ommetjes`- app. Het daagt je uit om elke dag een wandeling te maken van minimaal 20 minuten. Voor elke wandeling krijg je punten en die worden opgeslagen in je telefoon. Dat doe je echt voor jezelf, maar je kan er ook een team challenge van maken met bijvoorbeeld je collega´s. Zo kun je elkaar ook nog een beetje motiveren om even achter je laptop weg te gaan.’

Karen: ‘Ik heb zelf bijvoorbeeld een signaal aangezet om mijn schermtijd te beperken.’

Sanne: ‘Dat is inderdaad een heel praktisch voorbeeld. Maar je kunt digitale oplossingen dus ook juist inzetten om het voor je te laten werken. Door gebruik te gaan maken van een yoga-app die je reminders stuurt om een work-out te doen bijvoorbeeld.’

Karen: ‘Als we kijken naar Positieve Gezondheid, dan zien we dat dit steeds vaker wordt toegepast door zorgverleners en werkgevers, maar ook door gemeenten, onderzoekers en hr-adviseurs. Ook voor hen speelt digitalisering een steeds belangrijkere rol. Met behulp van data kunnen we bijvoorbeeld ‘meten’ wat de impact van Positieve Gezondheid is.’

Sanne: ‘Dat klopt. We bieden met de digitale tool een handvat voor het individu om inzicht te krijgen in de eigen ervaren (Positieve) Gezondheid en het geeft een methodiek, het andere gesprek, voor zorgprofessionals. Daarnaast bieden we op organisatieniveau nu ook een dashboard om voor een specifieke populatie inzicht te krijgen in de ervaren Positieve Gezondheid. Deze output geeft mogelijk sturing aan de invulling op bepaald aanbod, zoals interventies die ondersteunend zijn aan het handelsperspectetief op het fysieke domein. Zo kan je vraaggestuurd invulling geven aan het aanbod binnen de organisatie of regionaal initiatief. De wens hierbij is dat je samen met de mensen, of dit nu bewoners in een wijk zijn, patiënten in een zorginstelling, of de medewerkers van een organisatie, gaat onderzoeken wat er nodig is om die eigen regie aan de mensen terug te geven en men zelf kan gaan werken aan veerkracht en vitaliteit.’

Karen: ‘En daaronder ligt de vraag: wat is gezondheid eigenlijk en hoe meet je of iemand gezond is. Daarvoor is het platform Gezondmeten.nl ingericht. Door data te verzamelen, krijgen we een completer beeld van wat men als gezondheid ervaart.’

Respons Sanne: ‘Precies! Eigenlijk is ons systeem vooral gericht op het meten van ziekte. In het project Gezond Meten wordt aan de hand van diverse vragenlijsten en indicatoren gezondheid gemeten. De dimensies van Positieve Gezondheid worden ook in deze meetset meegenomen. Met deze meetset geven we een antwoord op de grote vraag uit het werkveld. Want data zijn onmisbaar om uitkomstgericht te gaan werken en bieden veel kansen om van te leren. Vanuit wetenschappelijk oogpunt, maar ook om eigen keuzes en gedrag te monitoren. Zoals je dat bijvoorbeeld doet met een stappenteller.’

Karen: ‘En hoe mooi zou het zijn als huisartsen Positieve Gezondheid of ervaren gezondheid ook gaan laten meewegen in het behandelplan. Door Positieve Gezondheid te verweven in de systemen waar we in de zorg mee werken. En als we dan toch kijken naar de toekomst…’

Sanne: ‘Er is op dit moment een aantal projecten, waarbij we de vragenlijsten toegankelijk maken in de registratiesystemen van de zorg. Of dit nu een eigen EPD is of een PGO. Het gaat erom dat het voor de mensen zo toegankelijk mogelijk wordt gemaakt, en het dus ook niet zou moeten uitmaken of je het invult voor jezelf, als patiënt bij de huisarts of tijdens een revalidatieproces na een knie-operatie. Het zou toegankelijk moeten zijn in de hele keten. ’

Karen: ‘Volgens mij moeten we data niet alleen uit de zorg willen halen. In 2021 kondigden Vodafone en Deloitte een samenwerkingsverband aan rondom Health Data. Zo’n samenwerkingsverband laat ons zien dat als we slim werken we ook de gegevens van private partijen kunnen betrekken bij gezondheid en gezonde kansen. Stel je voor dat we informatie over bestelde boodschappen of zoekopdrachten in Google kunnen combineren met informatie van gemeenten, GGD’s en zorgorganisaties, dan krijgen we een veel completer beeld van gezondheid en zicht op mogelijkheden om het anders te doen.’

Sanne: ‘Daar ligt ook de uitdaging. Zoals we ons steeds meer richten op gezondheid, zo moeten we ons in de digitale wereld steeds meer richten op de uitwisselbaarheid van gegevens. Het zou niet zo mogen zijn dat als jouw huisarts niet is aangesloten op het juiste systeem, je wel of geen toegang hebt tot de vragenlijsten van Positieve Gezondheid of van Gezond Meten. Dat is nu nog wel zo. Achter de schermen zijn we met veel verschillende initiatieven actief oplossingen aan het bedenken. Je wilt niet dat data als een soort bedrijfsmodel worden uitgenut. Het is eigenlijk onze maatschappelijke opdracht om met elkaar invulling te geven aan een monitor op gezondheid, die voor iedereen in Nederland toegankelijk is.’

Karen: ‘Inderdaad, personal data zijn niet for sale, maar door krachten te bundelen kunnen we er meer van leren en dus een positief gezonde digitale leefomgeving creëren. Daarbij is er natuurlijk altijd aandacht nodig voor de privacy en ethiek. Er zijn zoveel kansen, zoals we bijvoorbeeld ook met PLUK uittesten.’

Sanne: ‘Er zijn al veel voorbeelden waar men met de monitor Positieve Gezondheid aan het werk is. Dit kan door het afnemen van een groepslicentie. Met een groepslicentie van iPH kunnen partijen zelf aan de gang met Positieve Gezondheid. Afnemers kunnen dan collectieve groepsresultaten downloaden in een dashboard. De resultaten kun je geanonimiseerd gebruiken in een onderzoek of om inzicht te krijgen in de populatie. En binnenkort komen we ook met ander mooi nieuws. To be continued, Karen!’