Waarom Positieve Gezondheid in de ouderenzorg?

‘Al jaren hebben we het gevoel dat alles snel moet en dat we in ons vakgebied soms wegdrijven van waar het om te doen is. Positieve Gezondheid geeft ons de sleutel om de mens weer meer centraal te stellen, om te achterhalen wat we voor iemand kunnen betekenen. Ik denk dat alle zorgorganisaties dat moeten willen: op die manier kun je bijdragen aan de kwaliteit van levens. Dat is een groot goed. Ik zie Positieve Gezondheid dan ook als veel meer dan alleen een aanpak. Het is een ‘way of life’. Zo kun je bijvoorbeeld niet verwachten dat medewerkers nieuwsgierig zijn naar de mens achter de zorgvrager, als de organisatie niet nieuwsgierig is naar de mens achter de medewerker.’

Waar komt het gedachtegoed tot uiting?

‘Positieve Gezondheid maakt deel uit van onze visie en beleid. We werken het op tal van plekken uit – van verpleeghuiszorg en thuiszorg tot revalidatie. Zo speelt het een belangrijk rol tijdens de intake. In dat eerste gesprek nemen we meer tijd om te achterhalen hoe het met iemand gaat en wat voor hem of haar het belangrijkste is. Soms laten we een zorgvrager het Spinnenweb invullen. En soms ook niet: dan stellen we de vragen breed, met in ons achterhoofd de 6 dimensies. Onze aanpak hebben we samengevat in een boekje voor medewerkers over hoe we hier werken. Wat we ook doen: we organiseren bijeenkomsten voor ouderen in de wijk over hun gezondheid en wat ze willen veranderen. Vaak komen daarin eenzaamheidsproblemen en zingevingsvraagstukken voorbij.’

Wat valt op?

‘In het gesprek met ouderen blijken zorgbehoeftes vaak een afgeleide te zijn van iets anders. Zo was er een oudere mevrouw die 3 keer per week hulp wilde bij het douchen. Toen we met haar het ‘andere gesprek’ voerden, bleek dat zij dat wilde om even aanspraak te hebben. Ze voelde zich vaak alleen, eenzaam en nutteloos. Ze doet nu vrijwilligerswerk binnen onze organisatie en we komen 1 keer per week helpen met douchen.’

Welke misverstanden kom je tegen?

‘Wij hebben in de laatste fase van het leven aandacht voor Positieve Gezondheid. Soms vinden mensen dat gek, alsof het er dan minder toe doet om naar alle aspecten van het leven te kijken. Integendeel. Juist dan is het belangrijk te weten wat iemand wil, wat zijn diepste wensen zijn en om daarover in gesprek te gaan.’

Vullen jullie ook zelf het Spinnenweb in?

‘We willen met elkaar een goed draaiend en veerkrachtig team zijn, met vitale medewerkers en een fijne teamcultuur. Dat vraagt om aandacht voor gezondheid. Het Spinnenweb helpt dat bespreekbaar maken: hoe gaat het met ons als team? Wat vinden we belangrijk? Wat hebben we nodig? Dat levert veel meer op dan je teamcultuur als agendapunt op te nemen.’

Welke tips heb je voor andere zorgorganisaties?

• Zorg ervoor dat je bestuur het gedachtegoed omarmt. Stel de vraag: wat gebeurt er als we niet zouden werken aan Positieve Gezondheid?
• Zoek managers en medewerkers die ambassadeur willen zijn om het gedachtegoed in de organisatie uit te dragen.
• Zorg voor scholing en organiseer dat medewerkers kunnen leren van elkaars ervaring.
• Beleg Positieve Gezondheid bij een speciaal daarvoor aangestelde programmamanager, zodat die snelheid kan helpen maken als mensen aan de slag willen met het gedachtegoed. Formeer een team daaromheen met medewerkers die verschillende achtergronden hebben.
• Plavei een weg waarlangs je Positieve Gezondheid verder kan brengen in de organisatie, en krijg daarvoor de handen op elkaar.
• Zoek daarbij naar borgingsmogelijkheden.
• Zorg ervoor dat de visie zichtbaar vertaald wordt naar beleid en werkprocessen.
• Neem intervisie op in het werkproces en besteed aandacht aan Positieve Gezondheid in het jaargesprek.